Hver eru einkenni kattasjúkdóms í neðri þvagfærum?

Hvaða kattardýr eru næmust fyrir FLUTD?

Það er ekki óalgengt að sjá FLUTD þróast hjá köttum á hvaða aldri og kyni sem er, hins vegar er það vel viðurkennt að það er líklegra til að hafa áhrif á miðaldra (2-7 ára), of þunga, geldlausa karldýr sem hafa litla hreyfingu, eyða a. takmarkaðan tíma utandyra og notaðu ruslabakka inni³.

Hvaða aðstæður geta haft áhrif á þvagfæri?

• Þvagfærasýkingar (UTI)
• Urolithiasis (þvagblöðrusteinar)
• Þvagrásartappi (stífla í þvagrás)
• Sjálfvakin blöðrubólga í katta
• Æxli (æxli í þvagblöðru eða neðri þvagfærum)
• Líffærafræðileg frávik

Þvagfærasýkingar

Hugtakið þvagfærasýking (UTI) vísar til viðvarandi sýkingarvalds, oftast baktería, innan þvagfærakerfisins sem veldur tengdri bólgusvörun og klínískum einkennum⁴. Almennt eru sýkingar í þvagfærum sjaldgæfar hjá köttum, þar sem tíðni greint er frá á milli 1% og 3% allra tilfella af neðri þvagfærasjúkdómum hjá kattum⁵.

Urolithiasis og þvagrásartappar

Það hefur verið áætlað að 10% til 20% katta með FLUTD séu með þvagrásartappa eða þvagrás⁸. Tappi sem myndast í þvagrásinni er venjulega uppsöfnun próteina, úthelltra frumna, kristallaðra steinefna og rusl í þvaginu sem sameinast og mynda massa sem getur með tímanum alveg stíflað þvagrásina og því þarf að fjarlægja það.

Urolithiasis er hugtak sem notað er til að lýsa smærri steinum og kristöllum sem myndast í þvagfærum. Þetta er venjulega að finna í þvagblöðru og þvagrás en geta einnig verið staðsett í nýrum og þvagrásum. Það gæti verið að það sé einn stór stakur steinn, eða safn af smærri steinum sem eru að stærð frá sandkorni til smásteins. Ákveðin steinefni finnast náttúrulega í líkama katta, en þegar þau eru til staðar í óeðlilegu magni eða eru ekki unnin á réttan hátt í þvagkerfinu þá geta þau kristallast.

Rannsókn í Kanada, sem gerð var á 5 ára tímabili, fór yfir steinefnasamsetningu 5484 innsendinga frá köttum sem annaðhvort höfðu farið í þvag eða fjarlægðir með skurðaðgerð. 618 voru þvagrásartappar og 4866 voru þvagblöðruþvagblöðru. Rannsóknin leiddi í ljós að af urolith-skilunum voru um það bil 50% oxalat og 44% voru struvite8 sem vitað er að eru algengustu uroliths í köttum.¹⁰.

Struvite

Útfelling struvíts (magnesíumammoníumfosfats) í steina fer eftir fjölda þátta, þar á meðal hversu þvagmettunarstig er, mataræði, pH þvags og rúmmáli þvags. Mataræði fyrir upplausn struvíts hefur verið notað með góðum árangri í mörg ár. Ráðleggingar eru meðal annars að auka vatnsneyslu þar sem það hjálpar til við að þynna þvagið og nota mataræði sem takmarkar fosfór- og magnesíuminnihald og stuðlar að hóflegri súrnun þvags.⁹. Talið er að struvít geti verið tvöfalt líklegri til að myndast ef pH þvags er stöðugt hækkað á milli 6.5-6.9, í stað kjörsviðs á milli 6-6.2¹⁰.

Nýleg rannsókn skoðaði virkni struvítupplausnarfæðis hjá köttum með náttúrulegt struvít og kom í ljós að mataræðið tókst að leysa upp struvít á 28 dögum eða minna. Mataræðið var einnig áhrifaríkt við að viðhalda sjúkdómseinkennum í neðri þvagfærum hjá meirihluta katta sem fengu fóðrið, sem sýnir að þetta er áhrifarík langtímalausn til að koma í veg fyrir struvít hjá köttum sem eru viðkvæmir fyrir sjúkdómnum⁹.

Kalsíumoxalat (CaOx)

Fram á miðjan tíunda áratuginn var struvít algengasti steinninn sem greint var frá í köttum, en á undanförnum árum hefur tíðni CaOx greiningar aukist¹³. Þó að súrnun í fæðu geti hjálpað til við að leysa upp og koma í veg fyrir struvítkristalla, er talið að það geti einnig stuðlað að losun kalsíumkarbónats úr beinum sem hefur reynst auka magn kalsíums í þvagi.¹¹ og gæti því hafa stuðlað að aukningu á CaOx steinum. Þessari tilgátu var hins vegar andmælt með niðurstöðum í nýlegri rannsókn sem bendir til þess að mataræði sem leiða til pH-gildis í þvagi til að styðja við upplausn struvíts auki ekki hættuna á CaOx-kristöllun á bilinu pH-gildis þvags sem er dæmigert fyrir flestar kattafæði í sölu.¹³.

Ólíkt með struvít er engin upplausnaraðferð fyrir CaOx og því er þörf á svæfðri tæmingu eða í sumum tilfellum skurðaðgerð. Talið er að mataræði með lækkuðu magni kalsíums og oxalats gæti hjálpað til við að koma í veg fyrir steinmyndun, en vísbendingar sem styðja þetta eru takmarkaðar.¹¹.

Sjálfvakin blöðrubólga í köttum

Hjá um það bil tveimur þriðju hluta katta með einkenni frá neðri þvagfærum er ekki hægt að greina nákvæmlega þann röskun sem veldur einkennum. Þetta er vegna þess að klínísk einkenni mismunandi sjúkdóma sem hafa áhrif á þvagfæri eru svo lík og því þegar öllum algengum eða þekktum orsökum klínískra einkenna hefur verið útrýmt er vísað til þeirra sem sjálfvakinna blöðrubólgu (FIC)⁶. Rannsóknir benda til þess að FIC geti verið afleiðing af flóknum samskiptum milli þvagblöðru, taugakerfis, nýrnahetta, búskapar og umhverfisins sem kötturinn lifir í.⁷.

Fjöldi rannsókna hefur leitt í ljós að talið er að streita gegni mikilvægu hlutverki í að valda eða versna FIC, sérstaklega af völdum átaka við aðra ketti á fjölkatta heimili eða þá sem skortir umhverfisauðgun. Því er talið að draga úr streitu í umhverfi katta geti hjálpað til við að draga úr endurkomu eða alvarleika FIC¹². Það er viðurkennt að umhverfisauðgun bætir heilsu og velferð dýra, svo það var lagt til að breytingar á umhverfi þeirra gætu hjálpað inniketti¹⁴. Rannsókn var gerð þar sem breytingar voru gerðar í röð og hægt og fólu í sér aukna vatnsinntöku, bætta framsetningu og stjórnun ruslakassa, útvegun klifurmannvirkja og klóra, veita hljóð- og myndörvun þegar eigandinn var fjarverandi frá heimilinu og greina og leysa átök á milli katta. Endurskoðun var gerð 10 mánuðum eftir að breytingar voru innleiddar og kom í ljós að engin merki tengd neðri þvagfærum sáust hjá 70-75% katta, sem er mjög tölfræðilega marktæk fækkun merkja og staðfestir að umhverfisálag er mikilvægt. tillit til katta með FIC.

Hvað er hægt að gera til að koma í veg fyrir að FLUTD komi upp eða endurtaki sig?

Yfirlit

Í stuttu máli eru sjúkdómar í neðri þvagfærum hjá köttum flóknir. Þrátt fyrir að áhættuþættir fyrir tilhneigingu til FLUTD hafi verið skilgreindir sem miðaldra karlkyns, geldlausir kettir, geta þeir haft áhrif á kattardýr á hvaða aldri sem er. Það er mikilvægt að fylgjast með köttum fyrir merki um FLUTD svo hægt sé að innleiða rétta stjórnun og íhuga að nota fyrirbyggjandi aðgerðir áður en merki birtast.

Meðmæli

1. Dorsch, R., Remer, C., Sauter-Louis, C. og Hartmann, K., 2014. Feline neðri þvagfærasjúkdómur í þýskum kattastofni. Tieraerztliche Praxis Kleintiere, 42(04), bls.231-239. 

2. Kovarikova, S., Simerdova, V., Bilek, M., Honzak, D., Palus, V. og Marsalek, P., 2020. Klínískir meinafræðilegir eiginleikar katta með merki um kattasjúkdóm í neðri þvagfærum í Tékklandi . Veterinární medicína, 65(3), bls.123-133.

3. Gunn-Moore, DA, 2003. Feline neðri þvagfærasjúkdómur. Journal of Feline Medicine and Surgery, 5(2), bls.133-138.

4. Dorsch, R., Teichmann-Knorrn, S. og Sjetne Lund, H., 2019. Þvagfærasýking og undirklínísk bakteríumigu hjá köttum: klínísk uppfærsla. Journal of feline medicine and surgery, 21(11), bls.1023-1038.

5. Martinez-Ruzafa, I., Kruger, JM, Miller, R., Swenson, CL, Bolin, CA og Kaneene, JB, 2012. Klínískir eiginleikar og áhættuþættir fyrir þróun þvagfærasýkinga hjá köttum. Journal of feline medicine and surgery, 14(10), bls.729-740.

6. Westropp, JL og Buffington, CT, 2004. Sjálfvakin blöðrubólga í katta: núverandi skilningur á meinafræði og stjórnun. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 34(4), bls.1043-1055.

7. Forrester, SD og Towell, TL, 2015. Feline sjálfvakta blöðrubólga. Veterinary Clinics: Small Animal Practice, 45(4), bls.783-806.

8. Houston, DM, Moore, AE, Favrin, MG og Hoff, B., 2003. Feline urethral plugs and bladder uroliths: a review of 5484 submissions 1998–2003. The Canadian Veterinary Journal, 44(12), bls.974.

9. Tefft, KM, Byron, JK, Hostnik, ET, Daristotle, L., Carmella, V. og Frantz, NZ, 2021. Áhrif struvítupplausnarfæðis hjá köttum með náttúrulega struvite urolithiasis. Journal of feline medicine and surgery, 23(4), bls.269-277.

10. Grauer, GF, 2015. Strúvít og kalsíumoxalat þvagsýrugigt. Todays Vet Pract, 5(5), bls.14-20.

11. Palm, CA og Westropp, JL, 2011. Kettir og kalsíumoxalat: aðferðir til að stjórna steinsjúkdómi í neðri og efri hluta svæðisins. Journal of feline medicine and surgery, 13(9), bls.651-660.

12. Gunn-Moore, DA og Cameron, ME, 2004. Tilraunarannsókn þar sem notað er tilbúið kattarandlitsferómón til að meðhöndla sjálfvakta blöðrubólgu í katta. Journal of feline medicine and surgery, 6(3), bls.133-138.

13. Bijsmans, ES, Quéau, Y., Feugier, A. og Biourge, VC, 2021. Áhrif súrnunar þvags á hlutfallslega yfirmettun kalsíumoxalats hjá köttum. Journal of Animal Physiology and Animal Nutrition, 105(3), bls.579-586.

14. Buffington, CT, Westropp, JL, Chew, DJ og Bolus, RR, 2006. Klínískt mat á fjölþættum umhverfisbreytingum (MEMO) í meðhöndlun katta með sjálfvakta blöðrubólgu. Journal of feline medicine and surgery, 8(4), bls.261-268.

Grein skrifuð af Emma Hunt